De
vermogensbegeleider als nieuwe vakman?
Eens in de zoveel
tijd ontstaat er een nieuw vakgebied. Deze vakgebieden worden vaak ingeluid
door nieuwe ontdekkingen of innovatieve technieken en producten. Soms worden de
oude toepassingen daarbij snel verdrongen, soms blijven de oude toepassingen
bestaan en hebben zij een blijvend bestaansrecht. Wat heeft dat allemaal met de
titel van dit artikel te maken?
Laat me dit illustreren met een aantal voorbeelden
De medische
wetenschap heeft zich als vak ontwikkelt van medicijnman tot dokter tot
specialist tot superspecialist. Alhoewel we beschikken over plastisch
chirurgen, ooglasertechnici en dergelijke zijn de huisarts en de
huis-tuin-en-keuken-middeltjes gebleven. Wat we zelf konden doen of kunnen leren,
blijven we zelf doen of gaan we veelal zelf doen. Echter technieken van een níet alledaagse orde blijven vragen om
gespecialiseerde ‘vak’-mensen en verdieping.
Zo werkt het ook met
een meer alledaags vakgebied zoals elektrotechniek. Sommige technieken en
toepassingen werden daarbij wél snel verdrongen. Zo is de zwart-wit-tv snel
verdrongen voor kleur en de beeldbuis onderging recentelijk een dito lot toen
de platte schermen op de markt kwamen. Ze gingen uit productie en zijn niet
meer verkrijgbaar. Oude technieken maken dan plaats voor nieuwe en verdwijnen
soms helemaal. Een techniek die veel langzamer is verdrongen is bijvoorbeeld de
stoommachine en het gebruik van kolen.
En wat de mensen
betreft die zo’n oud vak uitoefenen, betekent dat omschakelen geblazen, en dat
blijkt menselijkerwijs meestal niet zo eenvoudig te zijn.
Sommige behoeften
en vernieuwingen zijn erg duidelijk, zoals bij de TV, maar andere zijn we
slechts latent bewust. Het definiëren
van een behoefte of probleem en het vinden van een oplossing gaat lang niet
altijd in een flits. Tekortkomingen, ziekten en problemen vragen om research-
of onderzoekstijd.
Financiële en vermogensplanning
Financiële en vermogensplanning
Alhoewel het soms
lijkt alsof financiële planning (de verre neef van vermogensbegeleiding) als
dienstverlening al eeuwig bestaat, is het pas kort geleden, sinds de opkomst
van de computer, dat de financiële planner in de richting van een beroepsgroep
is geëvolueerd. Zolang we nog met telmachines werkten, en dat was echt nog zo
tot de jaren tachtig [..], was het aantal berekeningen dat nodig was voor een
levenslange planning onmogelijk. Gewoon omdat het te tijdrovend was.
Ongebreidelde
rekensnelheid in spreadsheets was destijds de belangrijkste innovatie die aan
de basis heeft gelegen van de ontwikkeling van persoonlijk financiële planning.
Het doorrekenen en de mogelijkheid tot het leggen van overzichtelijke verbanden
zorgden voor nieuwe en interessante doorkijkjes naar de toekomst waarmee een
individuele klant van een financieel planner zijn voordeel kon berekenen. Naast
de gewone financieel adviseur die productadvies en -verkoop tot stand bracht
ontstond een ‘expert’ die een hoop zaken in een totaaloverzicht met elkaar in
verband kon brengen. De eerste spelers op dit speelveld konden zo een grote
indruk maken op hun klanten. Gevolg was dat het financieel plan meer dan één
product en marge tegelijk kon distribueren, waardoor de extra benodigde
werkzaamheden bekostigd konden worden. Het mes sneed aan vele kanten.
De volgende generatie
De volgende
generatie adviseur wordt geboren uit nieuwe generatie problemen. De financiële
crisis maakt duidelijk dat er in de financiële sector op hoog en laag niveau een
bepaalde bedrijfsblindheid heeft opgetreden. Als dit niet waar zou zijn dan
hadden we er immers niet allemaal zoveel last van gehad. Hoe het ook zij, zowel
overheden als markten met al haar deelnemers hebben een probleem als een boomrang
naar zich terug zien slaan. Er was bijna geen ontkomen aan. Enorme vermogensreserves
zijn verloren gegaan en dreigen nog verloren te gaan.
Welke principes zijn over
het hoofd gezien, hoe hadden we onszelf individueel of als maatschappij
hiertegen kunnen beschermen? Wat waren of zijn mogelijke oplossingen?
We zoeken dan
oplossingen die voor iedereen kunnen gelden, niet voor een kleine groep handige
of wakkere handelaren. Een antwoord op deze vragen zou dan een nieuw vakgebied
opleveren, zoals een loodgieter voor iedereen een oplossing biedt.
Klaarblijkelijk
is een financieel plan alleen niet genoeg. Mensenlevens en markten zijn
dynamische zaken en psychologisch gedreven. Vaak worden we meegesleept in
slechte gewoontes omdat emoties de overhand krijgen op rationeel handelen. Hoe
kunnen we ons beschermen tegen dingen als massagekte en hebzucht? Wie of wat
kan ik nog geloven?
Eén ding is
zeker, een constante alertheid is een factor. Een ander ding is ook
zeker, zonder je gedrag te toetsen aan een bepaalde strategie is de kans
groot dat je jezelf verliest in de waan van de dag. Monitoren, toetsen en
begeleiden van vermogen en alle krachten die erop kunnen inwerken is een must
gebleken. Dit is een nieuw niveau, maar ook de volgende stap die binnen de
financiële wereld noodzakelijkerwijs kan worden toegevoegd om een herhaling van
financiële schade en drama’s te voorkomen. De noodzaak van een
vermogensbegeleider, een huisvader, een mentor rondom iemands vermogen is geboren…
of beter gezegd, is zichtbaar geworden.
Vermogensbegeleiding
Een
vermogensbegeleider is geen vermogensbeheerder. Een vermogensbegeleider koppelt
zich los van beheer en bewaar en is als zodanig met een ander of nieuw vak
bezig.
Het gaat de begeleider erom gezamenlijk objectieve en rationele keuzes
te maken in het risicomanagement van iemands individuele welstandsituatie.
Juist daar, waar het de individu aan kennis en expertise ontbreekt en geneigd
is strategie en tactisch handelen uit het oog te verliezen. Of te worden
meegesleept door snelle onafgewogen financiële tips of aanbiedingen: de
stormachtige waan van de dag.
Hiervoor is
nieuwe kennis vereist. Strategische kennis. Monetaire kennis. Kennis van asset
classes, beheerstijlen, methoden van performance- en risicomanagement. Tot het
niveau, dat gezamenlijk de constante rationele beoordeling van iemands
portefeuille en doelstellingen kan worden gewaarborgd. Dit betekent dat we de
verantwoording van goed beheer niet overdragen of van ons af moeten schuiven,
maar naar ons toetrekken en er meer verantwoordelijkheid voor moeten nemen. En
dat lukt niet vanzelf, niet zonder opwaardering en het integreren van de
vereiste kennis.
Hier ontstaat de
vermogensbegeleider als een speciaal soort specialist, met nieuwe technieken en
gereedschap. Iemand die op maat alle vermogensrisico’s kan scannen en een
diagnose kan stellen over lange termijn welstand. En daarbovenop met de
uitkomsten als een soort architect de juiste beheerders kan toevoegen voor een
duurzame evenwichtige toepassing van het VermogensPlan. Oftewel weten waar
Abraham de mosterd haalt. Zoiets lukt niet alleen, samenwerking is het devies.
Afdoende
Functiescheiding, training en opleiding, het juiste netwerk van specialisten
zijn van het grootste belang. Een nieuw
niveau van dienstverlening wordt dan mogelijk binnen een nieuwe configuratie.
Een nog onafgegraasde wei? Zo ja, dan zijn automatisch ook weer nieuwe rendementsniveau's en goede verdienmodellen mogelijk.
Specialiseren betekent echter veranderen en
dat kost moeite, een investering in communicatie, tijd, geld en persoonlijk energie.
En daar is altijd een factor ondernemerschap bij betrokken. Dat geldt in dit
geval voor zowel de vermogenden als de specialisten.
***
[i] De term ‘blue ocean’ is geïntroduceerd door het gelijknamige boek
van W. Chan Kim en Renée Mauborgne waarin de case wordt
gemaakt voor innovatie. De Rode Oceaan staat voor de bestaande marktruimte
met bestaande spelers en regels, waarin de spelers elkaar hard beconcurreren in
een poging zo veel mogelijk van de markt te veroveren. Doordat de ruimte
beperkt is, kan dit uitmonden in moordende concurrentie en als gevolg hiervan
van het figuurlijk vloeiende bloed, de Rode
Oceaan. De Blauwe
Oceaan staat voor de nog
onbekende en onontgonnen marktruimte, waar dus ook nog geen concurrentie aanwezig is. Hier creëert men marktruimte, in plaats van er met
anderen om te vechten. (Wikipedia).
