Eens in de zoveel tijd ontstaat er een nieuw vakgebied. Deze vakgebieden worden vaak ingeluid door nieuwe ontdekkingen of innovatieve technieken en producten. Soms worden de oude toepassingen daarbij snel verdrongen, soms blijven de oude toepassingen bestaan en hebben zij een blijvend bestaansrecht. Wat heeft dat allemaal met de titel van dit artikel te maken?
Laat me dit illustreren met een aantal voorbeelden
De medische wetenschap heeft zich als vak ontwikkeld van medicijnman tot dokter tot specialist tot superspecialist. Alhoewel we beschikken over plastisch chirurgen, ooglasertechnici en dergelijke zijn de huisarts en de huis-tuin-en-keuken-middeltjes gebleven. Wat we zelf konden of leren, blijven we veelal zelf doen of gaan we zelf doen. Echter technieken van een niet alledaagse orde blijven vragen om gespecialiseerde ‘vak’-mensen en verdieping.
Zo werkt het ook, maar dan iets anders met een wat meer alledaags vakgebied elektrotechniek. Sommige technieken en toepassingen werden daarbij wél snel verdrongen. Zo is de zwart-wit-tv snel verdrongen voor kleur en de beeldbuis onderging recentelijk een dito lot toen de platte schermen op de markt kwamen. Ze gingen uit productie en zijn niet meer verkrijgbaar. Oude technieken maken dan plaats voor nieuwe en verdwijnen soms helemaal. Een techniek die veel langzamer is verdrongen is bijvoorbeeld de stoommachine en het gebruik van kolen. (En voor mensen die zo’n oud vak uitoefenen, betekent dat omschakelen geblazen, en dat is menselijkerwijs meestal niet eenvoudig).
Sommige behoeften en vernieuwingen zijn erg duidelijk, zoals bij de TV andere zijn we slechts latent bewust. Het definiëren van een behoefte of probleem en het vinden van een oplossing gaat niet altijd in een flits. Tekortkomingen, ziekten en problemen vragen om research- of onderzoekstijd.
Financiële planning en vermogensplanning
Alhoewel het soms lijkt alsof financiële planning als dienstverlening al eeuwig bestaat, is het pas kort geleden, sinds de opkomst van de computer, dat de financiële planner in de richting van een beroepsgroep is geëvolueerd. Zolang we nog met telmachines werkten, en dat was echt nog zo tot de jaren tachtig [..], was het aantal berekeningen dat nodig was voor een levenslange planning onmogelijk. Gewoon omdat het te tijdrovend was.
Ongebreidelde rekensnelheid in spreadsheets was de belangrijkste innovatie die aan de basis heeft gelegen van de ontwikkeling van persoonlijk financiële planning. Het doorrekenen en de mogelijkheid tot het leggen van overzichtelijke verbanden zorgden voor nieuwe en interessante doorkijkjes naar de toekomst waarmee een individuele klant van een financieel planner zijn voordeel kon berekenen. Naast de gewone financieel adviseur die productadvies en -verkoop tot stand bracht ontstond een ‘expert’ die alles in een totaaloverzicht met elkaar in verband kon brengen. De eerste spelers op dit speelveld konden zo een grote indruk maken op hun klanten. Gevolg was dat het financieel plan meer dan één product tegelijk kon distribueren, waardoor de extra werkzaamheden makkelijk bekostigd konden worden. Het mes sneed aan alle kanten.
We typeren dergelijke nieuwe speelvelden soms met de term ‘de onafgegraasde weide’. In een ver ontwikkelde verdringingsmarkt zijn we er altijd, bewust of onbewust, naar op zoek..
De volgende generatie
De volgende generatie adviseur wordt geboren uit nieuwe generatie problemen. De financiële crisis maakt duidelijk dat er in de financiële sector op hoog en laag niveau een bepaalde bedrijfsblindheid is opgetreden. Als dit niet waar zou zijn dan hadden we er immers niet allemaal zoveel last van gehad. Hoe het ook zij, zowel overheden als markten met al haar deelnemers hebben een probleem als een boemerang naar zich terug zien slaan. Er was bijna geen ontkomen aan. Enorme vermogenreserves zijn verloren gegaan en dreigen nog verloren te gaan. Welke principes zijn over het hoofd gezien, hoe hadden we onszelf individueel of als maatschappij hiertegen kunnen beschermen? Wat waren of zijn mogelijke oplossingen?
We zoeken dan oplossingen die voor iedereen kunnen gelden, niet voor een kleine groep handige of wakkere handelaren. Een antwoord op deze vragen zou dan een nieuw vakgebied opleveren, zoals een loodgieter voor iedereen een oplossing biedt.
Klaarblijkelijk is een financieel plan alleen niet genoeg. Mensenlevens en markten zijn dynamische zaken en psychologisch gedreven. Vaak worden we meegesleept in slechte gewoontes omdat emoties de overhand krijgen op rationeel handelen. Hoe kunnen we ons beschermen tegen dingen als massagekte en hebzucht? Wie of wat kan ik nog geloven?
Eén ding is zeker, een constante alertheid is een belangrijke factor. Een ander ding is ook zeker. Zonder je gedrag te toetsen aan een vooraf bepaalde strategie is de kans groot dat je jezelf verliest in de waan van de dag. Monitoren, toetsen en begeleiden van vermogen en alle krachten die erop kunnen inwerken is een must gebleken. Dit is de volgende stap die binnen de financiële wereld kan worden toegevoegd om een herhaling van financiële schade en drama’s te voorkomen: de vermogensbegeleider.
Vermogensbegeleiding
Een vermogensbegeleider is geen vermogensbeheerder. Een vermogensbegeleider koppelt zich los van beheer en bewaar en is als zodanig met een ander of nieuw vak bezig. Het gaat de begeleider erom gezamenlijk objectieve en rationele keuzes te maken in het risicomanagement van iemands individuele welstandsituatie. Juist daar waar het de individu aan kennis en expertise ontbreekt en waar hij geneigd is zijn strategie uit het oog te verliezen. Of te worden meegesleept door snelle onafgewogen financiële tips of aanbiedingen: de stormachtige waan van de dag.
Hiervoor is nieuwe kennis vereist. Strategische kennis. Monetaire kennis. Kennis van asset classes, beheerstijlen, methoden van performance- en risicomanagement. Tot het niveau, dat gezamenlijk de constante rationele beoordeling van iemands portefeuille en doelstellingen kan worden gewaarborgd. Dit betekent dat we de verantwoording van goed beheer niet overdragen of van ons afschuiven, maar naar ons toetrekken en er meer verantwoordelijkheid voor moeten nemen. En dat lukt niet vanzelf, niet zonder de vereiste kennis.
Hier ontstaat de vermogensbegeleider als een speciaal soort huisarts, die kan scannen en een diagnose kan stellen, en met de uitkomsten de juiste specialisaties kan toewijzen en een duurzame evenwichtige toepassing ervan. Zoiets lukt niet alleen, samenwerking is het devies. Functiescheiding, training en opleiding, het juiste netwerk van specialisten zijn van het grootste belang. Een nieuw niveau van dienstverlening wordt dan mogelijk binnen een nieuwe configuratie. Een nog onafgegraasde wei? Zo ja, dan zijn automatisch ook weer nieuwe en betere verdienmodellen mogelijk, voor de klant, maar ook voor de specialist. Specialiseren betekent echter veranderen en dat kost tijd, geld en energie. Dus wie de schoen past, trekke hem aan.
Pim de Koekkoek
VermogensPartner
Leer meer via www.vermogenspartner.nl
